بی‌خوابی متناقض: وقتی خوابیده‌اید، اما فکر می‌کنید بیدارید!
پدیده‌ای عجیب که بسیاری از ما ممکن است تجربه کرده باشیم: وقتی تمام شب را خوابیدید، اما در هنگام بیدار شدن مطمئنید که هیچ‌گاه نخوابیده‌اید! این اختلال که به آن بی‌خوابی متناقض گفته می‌شود، ممکن است ناشی از عملکرد نامنظم مغز باشد. در این گزارش به بررسی علت‌ها و راه‌حل‌های این معما پرداخته‌ایم.بی‌خوابی متناقض: وقتی خوابیده‌اید، اما فکر می‌کنید بیدارید!
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، آیا تا به حال شب را به طور کامل در رختخواب گذرانده‌اید، اما هنگام بیدار شدن احساس کرده‌اید که اصلاً نخوابیده‌اید؟ این پدیده‌ای است که به آن بی‌خوابی متناقض یا پارادوکسیکال گفته می‌شود و در آن فرد خواب می‌کند، اما مغزش از خواب بودن خود بی‌خبر است. بررسی های جدید نشان می‌دهند که این اختلال درک اشتباه از خواب و بیداری است و می‌تواند باعث بروز احساساتی چون خستگی و سردرگمی شود.
یک آزمایش عجیب
در سال ۲۰۱۸، هانا اسکوت، پژوهشگر خواب از دانشگاه فلیندرز، در آزمایشگاهی که برای بررسی خواب طراحی شده بود، با یک زن مواجه شد که دستگاه‌ها نشان می‌دادند او حدود ۳۰ دقیقه خوابیده است و حتی به خواب عمیق نیز وارد شده بود. اما وقتی از او خواسته شد بیدار شود، او به طور قاطع اظهار کرد که اصلاً نخوابیده است. این پدیده یکی از اشکال بی‌خوابی متناقض است که بسیاری از افراد ممکن است با آن مواجه شوند.
چرا مغز این‌طور فریب می‌خورد؟
توماس آندریلون، متخصص مغز و اعصاب در مرکز مغز پاریس، معتقد است که این وضعیت ناشی از عملکرد نامنظم مغز است. در این حالت، بخش‌هایی از مغز در خواب به سر می‌برند، اما بخش‌های دیگر بیدار می‌مانند. این وضعیت نیمه خواب و نیمه بیداری ممکن است دستگاه‌های استاندارد خواب را فریب دهد و فرد را از احساس خواب خود بی‌خبر نگه دارد.
تاریخچه و علل این اختلال
این اختلال جدید نیست و از سال ۱۹۵۹ میلادی پزشکان فرانسوی آن را شناسایی کرده‌اند و به آن بی‌خوابی کاذب یا fausse insomnie می‌گویند. با پیشرفت تکنولوژی های مغزی و دستگاه‌های پیشرفته تر، دانشمندان حالا درک بهتری از علت این پدیده دارند و می‌دانند که این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مغز قادر به تفکیک دقیق بین حالت‌های خواب و بیداری نیست.
نکات جالب درباره بی‌خوابی متناقض
- افرادی که از بی‌خوابی رنج می‌برند، به‌طور متوسط تنها ۲۳ دقیقه کمتر از افراد معمولی می‌خوابند.
- در حدود نیمی از افرادی که از بی‌خوابی شکایت دارند، در واقع بیش از ۶ ساعت در شب می‌خوابند.
- حدود ۲۵٪ از کسانی که به بی‌خوابی مبتلا هستند، این تجربه را دارند که خود را در طول شب بیدار احساس کنند، در حالی که در واقع خوابیده‌اند.
آیا شما هم این تجربه را داشته‌اید؟
احتمالاً خود شما نیز این تجربه را داشته‌اید؛ مثلاً زمانی که در سفر هستید و همراه شما در هواپیما می‌گوید که خواب بوده، ولی شما خودتان هیچ گونه احساس خوابی نداشته‌اید. این حالت همان بی خوابی متناقض است که در بسیاری از مواقع ممکن است به اشتباه احساس کنید که نخوابیده‌اید.
راه‌حل های علمی برای مقابله با بی‌خوابی متناقض
محققان برای مقابله با این اختلال به روش‌های مختلفی اشاره کرده‌اند که یکی از آن‌ها درمان رفتاری شناختی (CBT-I) است. در این روش، افراد یاد می‌گیرند تا نگرانی‌ها و افکار منفی خود را درباره خواب کاهش دهند. از دیگر تکنیک‌ها می‌توان به قصد متناقض اشاره کرد، که در آن فرد باید به جای تلاش برای خوابیدن، به خود بگوید که قصد ندارد بخوابد و فقط می‌خواهد استراحت کند.
بی‌خوابی متناقض، هرچند یک پدیده عجیب به نظر می‌رسد، اما حقیقت دارد و در بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد. شاید در ابتدا این اختلال به نظر بی‌اهمیت برسد، اما تحقیقات نشان داده است که تاثیرات آن بر کیفیت زندگی فرد و احساس خستگی در طول روز بسیار مهم است. درک بهتر این پدیده می‌تواند به بهبود روش‌های درمانی و افزایش کیفیت خواب افراد کمک کند.
منبع: سلامت نیوز